8 thói quen tưởng lành mạnh có thể rút ngắn tuổi thọ

Tập luyện cường độ cao mỗi ngày

8 thói quen tưởng lành mạnh nhưng có thể rút ngắn tuổi thọ

Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, nâng cao tâm trạng và kéo dài tuổi thọ, nhưng nhiều người nhầm lẫn giữa việc đổ mồ hôi, đau nhức cơ thể với sự tiến bộ. "Tập luyện quá mức gây căng thẳng cho tim, làm suy yếu hệ miễn dịch và đẩy nhanh quá trình hao mòn khớp", bác sĩ Zaid Fadul, người sáng lập kiêm CEO Bespoke Concierge MD, cho biết.

Không những vậy, các bài tập sức bền cường độ cao còn có thể dẫn đến chấn thương mãn tính, mất cân bằng nội tiết tố, kiệt sức tinh thần, thậm chí rối loạn nhịp tim và tình trạng xơ cứng động mạch. Điều quan trọng là cân bằng giữa cường độ tập và thời gian nghỉ ngơi.

"Hãy cố gắng tập luyện mức độ vừa phải 150-300 phút mỗi tuần, như đi bộ nhanh hoặc tập yoga. Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn tập cường độ cao 75-150 phút mỗi tuần, như luyện tập HIIT, hoặc kết hợp cả hai hình thức. Đừng quên bổ sung 2 buổi tập sức mạnh mỗi tuần và dành thời gian nghỉ để cơ thể hồi phục", bác sĩ Fadul nói.

Ngủ quá nhiều

8 thói quen tưởng lành mạnh nhưng có thể rút ngắn tuổi thọ - 1

Giấc ngủ rất quan trọng cho quá trình hồi phục, nhưng ngủ nhiều hơn không phải lúc nào cũng tốt - đặc biệt nếu bạn đang cố gắng ngủ bù cho tình trạng thiếu ngủ trước đó hoặc để chống lại cảm giác mệt mỏi. "Việc thường xuyên ngủ quá 9 tiếng mỗi đêm có liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch và suy giảm nhận thức cao hơn", bác sĩ Fadul cho biết. "Nó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề chưa được điều trị như trầm cảm hoặc chứng ngưng thở khi ngủ".

Ngủ quá nhiều cũng có thể làm rối loạn nhịp sinh học, khiến bạn cảm thấy uể oải hơn vào ban ngày. Bác sĩ Fadul khuyến nghị nên duy trì sự nhất quán và giữ thời lượng ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm. "Hãy xây dựng một lịch trình ngủ đều đặn: thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, tránh màn hình điện tử trước khi ngủ, và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào buổi sáng để thiết lập lại nhịp sinh học", ông nói.

Lo lắng quá mức về sức khỏe

8 thói quen tưởng lành mạnh nhưng có thể rút ngắn tuổi thọ - 2

Việc quan tâm đến sức khỏe cho thấy bạn là người có trách nhiệm và tận tâm, nhưng nếu bạn liên tục theo dõi triệu chứng, đọc tin tức sức khỏe, hoặc thường xuyên đi khám bác sĩ, điều này có thể khiến bạn kiệt sức. "Lo lắng về sức khỏe kéo dài có liên quan đến trầm cảm, rối loạn lo âu lan tỏa và thậm chí là các biểu hiện ám ảnh cưỡng chế", bác sĩ Allison E. Gaffey, chuyên gia tâm lý học và giảng viên tại Trường Y Yale, cho biết. "Thay vì cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh, người đó thường cảm thấy kiệt quệ, mất tập trung hoặc bị nỗi sợ hãi chi phối".

Cô khuyên mọi người nên tiếp cận sức khỏe theo hướng cân bằng và dựa trên bằng chứng. "Hãy đặt lịch khám sức khỏe định kỳ, và trong khoảng thời gian giữa các lần khám, hãy tin tưởng vào tình trạng cơ thể hiện tại của bạn trừ khi xuất hiện những triệu chứng mới rõ ràng". Để hệ thần kinh được nghỉ ngơi, hãy tập trung vào những nền tảng của sự khỏe mạnh. "Ưu tiên niềm vui, kết nối xã hội và các sở thích cá nhân - những điều này cũng quan trọng với sức khỏe như chế độ ăn uống hay tập thể dục", bác sĩ Gaffey nói.

Ưu tiên công việc hơn kết nối xã hội

8 thói quen tưởng lành mạnh nhưng có thể rút ngắn tuổi thọ - 3

Nhiều người xem việc luôn bận rộn và hiệu quả là dấu hiệu của sự cam kết, tham vọng, nhưng khi công việc luôn chiếm ưu thế so với các mối quan hệ, khả năng phục hồi cảm xúc của bạn có thể bị suy giảm. Bác sĩ Gaffey giải thích rằng cô đơn là một yếu tố rủi ro lớn, vì việc mất kết nối xã hội kéo dài có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm, bệnh tim mạch và suy giảm nhận thức. "Khi thiếu thời gian nghỉ ngơi hoặc sự hỗ trợ cảm xúc từ các mối quan hệ, cơ thể và não bộ sẽ có ít cách để giải tỏa hoặc điều chỉnh cảm xúc", cô nói.

Thay vào đó, hãy cân bằng công việc với những kết nối xã hội có ý nghĩa. Ngoài việc xác định rõ ràng giờ làm việc và lên lịch cho các hoạt động xã hội, bác sĩ Gaffey khuyến khích tìm kiếm ý nghĩa ngoài công việc: "Hãy tham gia tình nguyện, tham gia các nhóm cộng đồng, hoặc khám phá những sở thích giúp bạn kết nối và tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống".

Ép bản thân tích cực thay vì xử lý căng thẳng

Thật dễ hiểu khi nhiều người cho rằng việc kìm nén cảm xúc tiêu cực là biểu hiện của sự mạnh mẽ, nhưng thực ra, đè nén cảm xúc chỉ khiến chúng bị chôn giấu trong cơ thể. "Khi chúng ta kìm nén sự thật bên trong - đặc biệt là nỗi đau, sự sợ hãi hay nỗi buồn - cơ thể sẽ rơi vào trạng thái căng thẳng sinh lý kéo dài", theo Shari B. Kaplan, nhà sáng lập kiêm giám đốc lâm sàng của Cannectd Wellness và tổ chức Can't Tell Foundation, nói. "Việc giả vờ mình ổn trong khi thực tế không như vậy khiến hệ thần kinh tin rằng mối đe dọa vẫn còn, giữ bạn trong trạng thái chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng".

Sự rối loạn này có thể biểu hiện thành lo âu, mất ngủ, đau mãn tính hoặc thậm chí là các vấn đề tự miễn. Về mặt cảm xúc, bạn có thể cảm thấy tê liệt, mất kết nối, hoặc bất ngờ bị choáng ngợp vì những cảm xúc bị đè nén sẽ trồi lên theo thời gian. "Hãy chấp nhận toàn bộ dải cảm xúc của bản thân", Kaplan nói.

Phụ thuộc vào các ứng dụng chánh niệm

8 thói quen tưởng lành mạnh nhưng có thể rút ngắn tuổi thọ - 4

"Việc quá lệ thuộc vào ứng dụng có thể khiến bạn mất đi khả năng cảm thấy an toàn và kết nối với cơ thể. Nếu bạn chỉ cảm thấy bình tĩnh khi đang sử dụng ứng dụng, hệ thần kinh sẽ không phát triển khả năng hồi phục mà chỉ trì hoãn sự căng thẳng", Kaplan cho biết. Việc lạm dụng công nghệ để cảm thấy tốt hơn có thể khiến bạn không xử lý trọn vẹn cảm xúc, và cũng khiến bạn bị động khi ứng dụng quen thuộc không sẵn có.

"Hãy xem các ứng dụng như điểm khởi đầu, chứ không phải là sự thay thế cho việc thực sự kết nối với cơ thể", Kaplan khuyên, gợi ý bạn nên xây dựng những thói quen như thở có ý thức và các kỹ thuật tiếp đất. Bạn có thể sử dụng những công cụ này bất cứ lúc nào, không cần tới màn hình điện thoại.

Luôn 'bật chế độ làm việc' để tiến xa hơn

Nhiều người cho rằng luôn làm việc đồng nghĩa với có mục đích sống, nhưng tư duy đó có thể gây hại. "Khi bạn không bao giờ giảm tốc, hệ thần kinh sẽ hoạt động liên tục trong chế độ 'chiến đấu hoặc bỏ chạy'. Điều này làm tăng cortisol, gây viêm, làm tổn hại hệ miễn dịch, tim mạch, chuyển hóa và nội tiết, phá hỏng chính sức sống mà bạn đang cố gắng xây dựng", Kaplan nói.

Theo thời gian, nhịp độ sống không ngừng này bào mòn cả sức bền thể chất lẫn tinh thần. "Hãy tạo ra khoảng trống để được tồn tại, không chỉ để làm việc. Sự hiện diện là điều giúp hệ thần kinh được điều hòa lại", Kaplan cho biết, gợi ý nên sắp xếp những nghi thức "thiết lập lại" trong ngày như vận động nhẹ nhàng có ý thức, tập thở, hoặc đơn giản là tạm dừng một chút.

Khi một thói quen "lành mạnh" bắt đầu khiến bạn cảm thấy áp lực, tách biệt hoặc mệt mỏi, có khả năng nó đang kích hoạt hệ thần kinh vào trạng thái sinh tồn.

"Chúng ta thường bỏ qua những dấu hiệu đó vì đã quen với việc luôn phải cố gắng tiến lên", Kaplan nói. "Nhưng khi hành trình chăm sóc sức khỏe trở thành màn trình diễn thay vì sự hồi phục, chính cơ thể bạn sẽ phải gánh chịu. Bạn có thể nhận thấy mình luôn mệt mỏi, lo lắng hoặc tê liệt cảm xúc. Đó là dấu hiệu cho thấy các thực hành của bạn không điều chỉnh hệ thần kinh mà khiến nó hoạt động quá mức".

Hạn chế ăn uống quá mức

8 thói quen tưởng lành mạnh nhưng có thể rút ngắn tuổi thọ - 5

"Việc thường xuyên ăn quá ít có thể dẫn đến thiếu hụt dưỡng chất", chuyên gia dinh dưỡng Lena Bakovic nói. "Những hậu quả tiềm ẩn khác bao gồm mất khối lượng cơ, tiến triển của loãng xương hoặc tiền loãng xương, và tăng nguy cơ té ngã hoặc gãy xương".

Thay vì quá hạn chế, hãy tập trung vào việc ăn uống cân bằng, đa dạng và điều độ. Chế độ ăn phong phú sẽ cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết để cơ thể hoạt động hiệu quả và duy trì sức khỏe lâu dài.

Hướng Dương (Theo Real Simple)
Ảnh: Deposit Photos