Để đưa ra kết luận, các nhà khoa học đã phân tích dữ liệu sức khỏe 2.390 người đến từ 16 quốc gia, tham gia nghiên cứu trong giai đoạn từ tháng 9/2020 đến tháng 2/2022. Họ được chia thành bốn nhóm gồm: chưa từng mắc Covid, mắc Covid nhưng không nhập viện, mắc Covid và phải nhập viện điều trị thông thường, cùng nhóm mắc Covid nặng phải điều trị tại khoa hồi sức tích cực (ICU).
Sau đó, các nhà nghiên cứu đánh giá "tuổi mạch máu" của từng người ở mốc 6 tháng và 12 tháng sau khi nhiễm bệnh. Họ sử dụng một thiết bị đo tốc độ lan truyền của sóng huyết áp từ động mạch cảnh ở cổ tới động mạch đùi ở chân, chỉ số này gọi là vận tốc sóng mạch cảnh - đùi (PWV). PWV càng cao cho thấy mạch máu càng xơ cứng, đồng nghĩa với tuổi mạch máu càng lớn.
Ảnh: iStock
Sau khi điều chỉnh theo các yếu tố nhân khẩu học và sức khỏe, nhóm nghiên cứu kết luận phụ nữ mắc Covid thể nhẹ có chỉ số PWV tăng 0,55 mét/giây, phụ nữ phải nhập viện điều trị có chỉ số tăng 0,60 mét/giây, trong khi những trường hợp nặng phải vào khoa hồi sức tích cực (ICU) ghi nhận mức tăng tới 1,09 mét/giây.
Các nhà khoa học cho biết, mức tăng khoảng 0,5 mét/giây đã được coi là "có ý nghĩa lâm sàng", tương đương với việc mạch máu lão hóa thêm khoảng 5 năm. Ở phụ nữ 60 tuổi, điều này làm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tăng 3%.
Đáng chú ý, tình trạng lão hóa mạch máu ít rõ rệt hơn ở những người đã tiêm vaccine Covid-19.
Điều gì xảy ra khi mạch máu 'lão hóa'?
Một nghiên cứu năm 2006 được công bố trên Tạp chí Y khoa Sau đại học giải thích rằng khi lão hóa mạch máu xảy ra, thành động mạch (mạch máu dẫn máu từ tim đến các bộ phận khác của cơ thể) trở nên cứng hơn và kém linh hoạt hơn, khiến máu khó lưu thông. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch (bao gồm đau tim và đột quỵ), huyết áp cao, tiểu đường hoặc suy thận.
Covid khiến mạch máu lão hóa như thế nào?
Về cơ chế, các nhà khoa học hiện có một số giả thuyết để lý giải hiện tượng này.
"Virus SARS-CoV 2 tác động lên các thụ thể đặc hiệu trong cơ thể, gọi là thụ thể men chuyển angiotensin 2 (ACE2), vốn có mặt trên lớp niêm mạc của mạch máu", Rosa Maria Bruno, tiến sĩ y khoa, giáo sư tại Đại học Paris Cité (Pháp), tác giả chính của nghiên cứu, giải thích. "Virus sử dụng những thụ thể này để xâm nhập và tấn công tế bào. Quá trình này có thể dẫn tới rối loạn chức năng mạch máu và đẩy nhanh tốc độ lão hóa mạch. Ngoài ra, phản ứng viêm và miễn dịch của cơ thể khi chống lại nhiễm trùng cũng có thể góp phần vào cơ chế này".
Bruno cũng lý giải vì sao phụ nữ lại chịu ảnh hưởng rõ rệt hơn về tình trạng lão hóa mạch máu. "Phụ nữ thường có phản ứng miễn dịch nhanh và mạnh mẽ hơn, điều này giúp họ được bảo vệ tốt hơn trước nguy cơ nhiễm bệnh. Tuy nhiên, chính phản ứng này cũng có thể làm gia tăng tổn thương mạch máu sau khi nhiễm virus", bà nói.
Bruno cùng các cộng sự cho biết sẽ tiếp tục theo dõi những người tham gia nghiên cứu để hiểu rõ hơn quá trình lão hóa mạch máu của họ trong những năm tới.
"Lão hóa mạch máu có thể đo lường dễ dàng và hoàn toàn có thể can thiệp bằng những phương pháp phổ biến, chẳng hạn thay đổi lối sống, dùng thuốc hạ huyết áp hoặc thuốc giảm cholesterol", Bruno kết luận. "Với những người có tình trạng lão hóa mạch máu diễn tiến nhanh, điều quan trọng là phải làm mọi cách để giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ".
Hướng Dương (Theo Best Life)
