Nước uống có ga, đặc biệt là loại nhiều đường, không tốt cho sức khỏe do góp phần làm tăng cân, béo phì và kéo theo nguy cơ mắc tiểu đường type 2 cũng như bệnh tim mạch. Sự kết hợp giữa đường và axit trong loại đồ uống này có thể bào mòn men răng, gây sâu răng và hư hại răng miệng. Ngoài ra, một số loại còn chứa axit photphoric, chất có thể cản trở quá trình hấp thụ canxi và làm xương yếu đi.
Tuy nhiên, tác hại của việc thường xuyên uống nước ngọt có ga không chỉ dừng lại ở đó. Khoa học chỉ ra rằng những lon nước có ga ngọt lịm, chứa đầy đường, fructose và axit photphoric, có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận - những khối khoáng cứng gây đau đớn.
Axit photphoric - chất phụ gia phổ biến trong cola - có thể làm nước tiểu bị axit hóa, từ đó thúc đẩy hình thành sỏi. Ngoài ra, lượng lớn sirô ngô giàu fructose trong nước ngọt góp phần gây mất cân bằng canxi, oxalat và axit uric - những thành phần chính cấu tạo nên sỏi thận.
Ảnh: Deposit Photos
Một nghiên cứu theo dõi gần 200.000 người trong thời gian dài, đăng trên tạp chí Clinical Journal of the American Society of Nephrology (CJASN) năm 2013, cho thấy việc uống từ một lon nước ngọt có ga có đường trở lên mỗi ngày làm tăng 23% nguy cơ hình thành sỏi thận so với nhóm chỉ uống chưa đến một lon mỗi tuần. Đáng chú ý, các loại nước ngọt khác không phải cola nhưng có đường còn khiến nguy cơ này tăng tới 33%.
Ngay cả một số loại nước ngọt không cola nhưng dùng chất tạo ngọt nhân tạo cũng ghi nhận mức tăng nguy cơ nhẹ.
Tại Brazil, bác sĩ tiết niệu Thales Andrade đã chỉ ra việc lạm dụng nước ngọt có ga có thể tàn phá thận, gây ra tình trạng sỏi thận đau đớn - đôi khi phải can thiệp phẫu thuật. Trong một video đăng trên Instagram, bác sĩ Andrade đã lấy ra 35 viên sỏi từ bàng quang của một người đàn ông uống 2-3 lít cola mỗi ngày. Video quay chiếc khay chất đầy những viên sỏi màu vàng, trong khi bệnh nhân vẫn nằm trên bàn mổ phía sau.
Thay vì chọn cola, nước ngọt, các chuyên gia cho biết nước lọc sẽ tốt cho sức khỏe thận, giúp pha loãng nước tiểu, đào thải tinh thể và giảm nguy cơ hình thành sỏi. Các chuyên gia khuyến nghị nên uống 2-3 lít mỗi ngày, đặc biệt với người từng bị sỏi, và lưu ý nước tiểu nên trong hoặc vàng nhạt để đảm bảo cơ thể đang loại bỏ khoáng chất thừa.
Ngoài ra, nước chanh, nước cam giàu citrate cũng giúp ngăn canxi oxalat kết tinh, trong đó chỉ cần nửa cốc nước chanh pha loãng hay nước của hai quả chanh mỗi ngày đã có tác dụng, còn nước cam theo một số nghiên cứu có hiệu quả mạnh hơn.
Cà phê và trà, dù có hay không có caffein, đều được ghi nhận giúp giảm nguy cơ sỏi thận, có thể nhờ tăng lượng nước đưa vào và các hợp chất có lợi; riêng trà xanh chứa chất chống oxy hóa catechin giúp hạn chế hình thành tinh thể. Ngoài ra, nước dừa, nước ép lúa mì non, nước ép lựu hay trà thảo mộc như bồ công anh, tầm ma cũng được y học cổ truyền lẫn hiện đại nhắc đến với tác dụng lợi tiểu, giàu chất chống oxy hóa, vừa làm phong phú khẩu vị, vừa hỗ trợ dòng chảy nước tiểu và hạn chế tích tụ khoáng chất trong thận.
Hướng Dương (Theo Times of India)
