Quá trình trao đổi chất lành mạnh tác động đến mọi khía cạnh của sức khỏe, từ tiêu hóa, mức năng lượng đến ngăn ngừa bệnh tật và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Những gì chúng ta ăn cũng ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, với một số chất dinh dưỡng nhất định - như protein - sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất, và những chất khác lại làm chậm quá trình này.
Harvard Health cho biết nếu quá trình trao đổi chất của bạn cao (hoặc nhanh), bạn sẽ đốt cháy nhiều calo hơn khi nghỉ ngơi và trong khi hoạt động. Một quá trình trao đổi chất cao có nghĩa là bạn sẽ cần nạp nhiều calo hơn để duy trì cân nặng. Đó là lý do tại sao một số người có thể ăn nhiều hơn những người khác mà không tăng cân. Một người có quá trình trao đổi chất thấp (hoặc chậm) sẽ đốt cháy ít calo hơn khi nghỉ ngơi và trong khi hoạt động, do đó phải ăn ít hơn để tránh bị thừa cân. Các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra một thói quen ăn sáng có thể làm suy yếu sức khỏe trao đổi chất của bạn và làm chậm quá trình giảm cân chính là tiêu thụ thực phẩm nhiều đường, bánh trái ngọt.
Ảnh: Heart Antique Bread
Đường và quá trình trao đổi chất
Bắt đầu ngày mới bằng đồ uống và thực phẩm có đường không tốt cho sức khỏe, thể lực hoặc quá trình trao đổi chất của bạn. Trung tâm Y tế Mount Sinai cho biết: "Fructose đánh lừa quá trình trao đổi chất bằng cách tắt hệ thống kiểm soát cảm giác thèm ăn của cơ thể. Nó không kích thích insulin, do đó không ức chế được ghrelin hay 'hormone đói', sau đó không kích thích được leptin hay 'hormone no'. Điều này khiến bạn ăn nhiều hơn và phát triển tình trạng kháng insulin. Ăn quá nhiều đường gây ra một loạt các triệu chứng được gọi là hội chứng chuyển hóa cổ điển. Chúng bao gồm tăng cân, béo phì bụng, giảm HDL (cholesterol tốt) và tăng LDL (cholesterol xấu), tăng lượng đường trong máu, tăng triglyceride và huyết áp cao".
Đường và ung thư
Đường có liên quan đến nhiều tình trạng sức khỏe tiêu cực và đáng lo ngại. Bác sĩ nội tiết Rekha B. Kumar chia sẻ với tờ Health Matters của Trung tâm Y tế NewYork-Presbyterian/Weill Cornell rằng: "Tiêu thụ quá nhiều đường có liên quan đến bệnh xơ gan, bệnh thần kinh, bệnh thận, viêm nói chung và ung thư. Trên thực tế, có một số liên kết ung thư, chẳng hạn như vú, ruột kết và nội mạc tử cung, có liên quan đến béo phì, có thể gián tiếp nuôi dưỡng đường trong chế độ ăn uống. Một số tế bào khối u có thể sử dụng đường và insulin làm nhiên liệu để phát triển".
Đường trong nước ép
Tốt hơn là nên ăn cam trong sinh tố thay vì uống nước cam. "Nước ép nguyên chất (100%), chỉ chứa đường từ trái cây hoặc rau quả được chiết xuất, nhưng bạn không nhận được lợi ích từ chất xơ và các thành phần tự nhiên khác như khi bạn ăn trái cây nguyên chất", Harvard Health cho biết.
Đường và lão hóa
Đường không chỉ làm chậm quá trình trao đổi chất mà còn đẩy nhanh quá trình lão hóa. Tiến sĩ Kumar cho biết: "Người ta có thể lập luận rằng ăn quá nhiều đường dẫn đến lão hóa do căng thẳng gia tăng ở các tế bào. Đây không phải là quá trình lão hóa bên ngoài thông thường, chẳng hạn như tóc bạc và nếp nhăn, nhưng các tế bào phải làm việc rất nhiều để chuyển hóa đường và điều này có thể gây ra 'căng thẳng oxy hóa', dẫn đến các gốc tự do, có liên quan đến quá trình lão hóa".
Cách tăng cường quá trình trao đổi chất
Nếu bạn muốn tăng cường quá trình trao đổi chất, hãy tập trung vào protein chất lượng. "Protein là chất dinh dưỡng quan trọng có thể thúc đẩy đáng kể quá trình trao đổi chất", Craig L. Floch, phó giám đốc y khoa của Phẫu thuật bariatric, chia sẻ với Nuvance Health. "Khi tiêu thụ protein, cơ thể sẽ phải làm việc nhiều hơn để phân hủy và tiêu hóa protein, so với chất béo và carbohydrate. Quá trình này, được gọi là hiệu ứng nhiệt của thực phẩm, có thể thúc đẩy tỷ lệ trao đổi chất và giúp đốt cháy nhiều calo hơn".
Ngoài ra, bạn nên thưởng thức đường dưới dạng trái cây nguyên quả, chẳng hạn như quả mọng. Loại quả này cũng giúp bạn nhận được chất xơ và chất chống oxy hóa. "Đường tinh luyện cung cấp calo, nhưng chúng thiếu vitamin, khoáng chất và chất xơ", MSMC cho biết. "Những loại đường đơn giản như vậy thường được gọi là 'calo rỗng' và có thể dẫn đến tăng cân. Ngoài ra, nhiều loại thực phẩm chế biến và tinh chế, chẳng hạn như bột mì trắng, đường và gạo trắng, thiếu vitamin B và các chất dinh dưỡng quan trọng khác trừ khi chúng được dán nhãn là "bổ sung". Tốt nhất là ăn carbohydrate, vitamin và các chất dinh dưỡng khác ở dạng tự nhiên nhất có thể, ví dụ, từ trái cây thay vì đường ăn.
Hướng Dương (Theo Best Life)
