Uống trà xanh thế nào tốt cho sức khỏe

Chuyên viên dinh dưỡng Nguyễn Thị Thương, Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết trà xanh giàu chống oxy hóa, hỗ trợ chữa lành vết thương, cải thiện tình trạng tim mạch, tăng cường miễn dịch. Để tối ưu hiệu quả, tránh tác dụng không mong muốn, người uống trà xanh nên lưu ý một số điều dưới đây.

Pha trà ở nhiệt độ vừa phải

Lợi ích dinh dưỡng chính của trà xanh là nhờ hợp chất thực vật có đặc tính chống oxy hóa như epicatechin (EC), axit gallic và epigallocatechin (EGCG). Nhiệt độ, thời gian ngâm trà có tác động đến mức độ các chất này. Nếu pha trà với nước quá nóng có thể làm mất đi polyphenol có lợi. Người dùng chỉ nên hãm trà xanh trong 2-3 phút với nước nóng khoảng 70-80 độ C để giữ hương vị, dưỡng chất.

Uống đúng thời điểm

Thời điểm lý tưởng uống trà xanh là sau bữa sáng ít 30 phút đến một giờ giúp tỉnh táo, tăng cường trao đổi chất. Dùng một tách trà vào khoảng 2-3 giờ chiều cũng góp phần giảm căng thẳng, tăng tập trung. Tuy nhiên, trà xanh có chứa khoảng 10-20% tannin (tính theo trọng lượng khô). Hợp chất này có khả năng gây kích ứng, khiến dạ dày tăng tiết axit. Nếu uống khi đói có thể gây trào ngược axit, đau dạ dày, buồn nôn. Tannin có tác dụng kết tủa protein trong thực phẩm làm chậm nhu động ruột, dẫn đến táo bón. Catechin và tannin trong trà có thể kết hợp với các phân tử sắt trong thức ăn, cản trở hấp thu sắt.

Một số người nhạy cảm với caffeine uống lượng lớn trà xanh có thể làm tăng nhu động ruột, phản xạ dạ dày đại tràng, dễ tiêu chảy. Chất này cũng có tác dụng gây kích thích, tim đập nhanh, mất ngủ, thường lưu lại trong cơ thể tới 6 giờ, nên tránh uống sát giờ đi ngủ.

Tránh pha trà đặc hoặc pha lâu

Khi pha trà quá đặc hoặc ngâm trà quá lâu, tannin giải phóng quá mức, khiến vị trà đắng chát, làm giảm hương vị. Điều này còn gây ra cảm giác khó chịu trong dạ dày, nhất là uống khi đói bụng.

Không uống chung với thuốc tây

Thói quen dùng trà để uống thuốc có thể gây hại. Theo chuyên viên Thương, catechin trong đồ uống này có thể ức chế hoạt động của các enzyme chuyển hóa thuốc, chất vận chuyển thuốc hoặc ảnh hưởng đến biểu hiện của protein này. Từ đó chúng làm giảm hiệu quả điều trị hoặc tăng tác dụng phụ của thuốc, nhất là một số loại thuốc tim mạch, huyết áp, thuốc trị lo âu, trầm cảm.

Tránh thêm nhiều chất tạo ngọt

Không lạm dụng chất tạo ngọt hoặc chọn loại phù hợp, sử dụng với lượng vừa phải để không làm giảm giá trị dinh dưỡng, lợi ích sức khỏe của trà xanh. Protein và chất béo trong sữa có thể làm giảm lợi ích chống oxy hóa của trà. Thêm nhiều đường có thể làm mất tác dụng tốt, dễ dẫn đến tăng cân, bệnh rối loạn chuyển hóa như tiểu đường, tim mạch... nếu uống thường xuyên. Thêm mật ong khi trà còn nóng làm giảm giá trị dinh dưỡng của mật ong, mức nhiệt an toàn khi thêm mật ong khoảng 40-50 độ C.

Hạn chế uống khi cần thiết

Người bị thiếu máu, đang mang thai, cho con bú hoặc trong kỳ kinh nguyệt nên hạn chế dùng trà xanh. Tannin và catechin làm hạn chế hấp thu sắt ở niêm mạc ruột, tăng nguy cơ thiếu máu do thiếu sắt. Caffeine trong trà có thể làm tăng nhịp tim, kích thích bài tiết nước tiểu, dễ gây mất nước, khiến thai phụ mất ngủ, mệt mỏi nếu uống nhiều. Caffeine cũng có thể làm giảm hấp thu một số dưỡng chất quan trọng trong thai kỳ như sắt, canxi, folate.

Chuyên viên Thương lưu ý caffeine trong trà xanh có thể truyền vào sữa mẹ, gây kích thích cho bé hoặc ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ sơ sinh. Dù lượng caffeine trong trà xanh ít hơn cà phê, nhưng nếu thai phụ uống quá nhiều trà, thai nhi có thể bị tác động.

Không uống thay nước lọc

Không nên thay thế hoàn toàn nước lọc bằng trà xanh trong chế độ ăn uống. Nước lọc cần thiết để duy trì sự sống, môi trường trao đổi chất dinh dưỡng, không chứa caffeine hay calo.

Người trưởng thành có thể uống 2-3 tách trà xanh mỗi ngày (khoảng 400-600 ml) để tận dụng lợi ích. Mọi người có thể điều chỉnh lượng trà phù hợp với tình trạng sức khỏe, nhu cầu cá nhân.

Trịnh Mai