Ảnh: Pall Mall Medical
Bệnh gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ mỡ trong gan vượt quá mức bình thường. Gan nhiễm mỡ có hai loại chính là không do rượu (NAFLD) và do rượu (AFLD). Các yếu tố như béo phì, cholesterol cao, tiểu đường tuýp 2, chế độ ăn uống kém và lạm dụng rượu làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Hầu hết những người bị gan nhiễm mỡ không có triệu chứng cho đến khi bệnh tiến triển.
Bệnh thường diễn biến âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt trong thời gian dài. Khi bệnh bắt đầu có dấu hiệu, cảm giác khó chịu ở vùng bụng có thể xuất hiện. Thế nhưng, không ít người lầm tưởng đó chỉ là đau bụng thông thường hay rối loạn tiêu hóa thông thường.
Việc phân biệt cơn đau do gan nhiễm mỡ và đau dạ dày thường rất quan trọng, bởi sự nhầm lẫn có thể khiến chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị đúng cách. Hai tình trạng này xuất phát từ các cơ quan khác nhau, đi kèm dấu hiệu cảnh báo riêng và cần hướng xử trí khác nhau.
Đau dạ dày là một thuật ngữ rộng mà mọi người sử dụng khi họ cảm thấy đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên giữa (thường ở bên trái đường giữa, dưới xương sườn). Nó có thể xuất phát từ chính dạ dày (viêm dạ dày, loét) hoặc từ các cơ quan lân cận (thực quản, ruột non).
Phân biệt đau dạ dày và đau do gan nhiễm mỡ
Vị trí
Đau hoặc cảm giác khó chịu do gan nhiễm mỡ thường xuất hiện ở vùng bụng trên bên phải, ngay dưới xương sườn, còn gọi là hạ sườn phải. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể lan ra sau lưng hoặc lên vai phải.
Ngược lại, đau dạ dày thường xảy ra ở vùng thượng vị, tức phần bụng trên, giữa hoặc hơi lệch sang trái, dưới khung xương sườn. Người bệnh cũng có thể cảm thấy khó chịu ở vùng dạ dày, nhất là sau khi ăn.
Đặc điểm của cơn đau
Đau gan nhiễm mỡ có nhiều khả năng dai dẳng hoặc tái phát, không chỉ là "đau dạ dày" thỉnh thoảng. Tình trạng này có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian nếu bệnh gan tiến triển.
Trong trường hợp đau dạ dày thường xuyên, cơn đau sẽ xuất hiện từng cơn, thường là các đợt bùng phát cấp tính, chẳng hạn sau khi ăn đồ cay hoặc căng thẳng. Tình trạng này có thể biến mất khi điều trị hoặc thay đổi chế độ ăn uống.
Nguyên nhân và thời điểm
Cơn đau do gan nhiễm mỡ có thể rõ rệt hơn sau các bữa ăn lớn hoặc nhiều chất béo, hoặc khi gan bị căng thẳng. Cơn đau có thể dai dẳng hoặc tái phát, ít liên quan đến việc ăn uống ngay lập tức. Tuy nhiên, giai đoạn đầu có thể âm thầm.
Mặt khác, đau dạ dày thường xuyên thường liên quan chặt chẽ đến bữa ăn: trước khi ăn, sau khi ăn, khi dạ dày trống rỗng. Tình trạng này có thể trở nặng hoặc cải thiện nhanh chóng tùy thuộc vào chế độ ăn uống, thuốc kháng axit...
Các dấu hiệu đi kèm
Bên cạnh cơn đau, người bị gan nhiễm mỡ có thể gặp thêm tình trạng mệt mỏi, suy nhược, buồn nôn, chán ăn, đầy bụng hoặc cảm giác nhanh no. Một số trường hợp nặng còn xuất hiện vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm màu hoặc bụng trướng do tích tụ dịch.
Với đau dạ dày thông thường, triệu chứng đi kèm thường là ợ nóng, ợ hơi, khó tiêu, đầy bụng, nhanh no sau khi ăn, buồn nôn hoặc nôn. Các biểu hiện này có thể thuyên giảm khi dùng thuốc kháng axit hoặc tránh những thực phẩm gây kích ứng.
Hướng Dương (Theo Times of India)
