Đứt dây chằng gây hở van tim

Buồng tim phải (bao gồm nhĩ phải và thất phải) của anh Thắng giãn rất lớn, chức năng co bóp thất phải suy giảm với phân suất tống máu (EF) còn 37%. "Đây là hậu quả của dây chằng van tim bị đứt trong thời gian dài nhưng không phát hiện gây hở van ba lá nặng, làm giãn buồng tim, suy yếu chức năng tim", BS.CKI Nguyễn Phạm Thùy Linh, khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, nói hôm 13/1. Bác sĩ Linh lý giải van tim được cố định bởi các dây chằng và cột cơ. Dây chằng bị đứt, van không hoạt động bình thường, dẫn đến bệnh lý hở van.

Anh Thắng cho biết 7 năm trước anh bị tai nạn xe máy, va đập mạnh phần ngực, ngất khoảng thời gian ngắn. Lúc tỉnh dậy anh thấy đau vùng hông, chụp X-quang không gãy xương. Anh không đau vùng ngực nên bác sĩ không chỉ định siêu âm tim hay cận lâm sàng liên quan, xuất viện sau vài ngày điều trị.

Hai năm gần đây, anh mệt khi làm việc nặng hoặc vận động gắng sức, đỡ đau khi ngồi nghỉ, nghĩ triệu chứng bình thường nên không đi khám. Khi khám sức khỏe tổng quát vào năm nay, bác sĩ phát hiện anh hở van ba lá nặng nghi ngờ do đứt dây chằng van tim.

ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên, Cố vấn phẫu thuật tim, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết đứt dây chằng van tim do chấn thương ngực ít gặp, thường được phát hiện, điều trị ngay. "Trường hợp dây chằng đứt 7 năm không phát hiện, biến chứng hở van tim nặng như anh Thắng rất hy hữu", bác sĩ Viên nói.

Hở van ba lá là tình trạng xảy ra khi van không đóng kín. Thông thường, sau khi tâm nhĩ phải bơm máu xuống tâm thất phải, thất phải đầy máu, khi đó van ba lá sẽ đóng lại. Trường hợp anh Thắng lá van không đóng kín khiến máu chảy ngược vào tâm nhĩ. Theo thời gian, hở van ba lá mức độ nặng không được chữa trị đúng cách dẫn tới suy chức năng tâm thất phải, sau đó suy tim toàn bộ.

Nhiều nguyên nhân gây hở van ba lá, trong đó phổ biến nhất là viêm nội tâm mạc nhiễm trùng, bệnh tim bẩm sinh (dị tật Ebstein, thông liên nhĩ, thông liên thất, hẹp van động mạch phổi, bất thường van ba lá...). Nguyên nhân ít phổ biến hơn gồm sốt thấp khớp, hội chứng Marfan, sinh thiết nội tâm mạc, chấn thương.

Anh Thắng được chỉ định phẫu thuật sửa van tim. Êkíp lấy dây chằng tự thân của người bệnh để nối vào dây chằng van tim bị đứt, cố định các lá van. Tiếp đến, thay vòng van giãn bằng vòng van nhân tạo để giúp van đóng kín, ngăn máu chảy ngược trở lại. Sau hơn ba giờ, ca mổ kết thúc thuận lợi.

Bác sĩ áp dụng kỹ thuật gây tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP) giúp giảm đau, hạn chế dùng morphin sau mổ, anh Thắng hồi phục nhanh, xuất viện sau 5 ngày. Anh tái khám, siêu âm tim kiểm tra ghi nhận buồng tim phải có thu nhỏ lại, chức năng tim phải cải thiện.

Theo bác sĩ Linh, bệnh van tim thường được phát hiện muộn. Do đó kiểm tra sức khỏe định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị sớm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Khi bị chấn thương hoặc va đập vùng ngực, dù không đau hay có triệu chứng bất thường, người bệnh vẫn cần thăm khám kỹ lưỡng. Các cận lâm sàng như X-quang, CT ngực bụng và siêu âm tim nên được thực hiện để phát hiện sớm tổn thương tiềm ẩn, từ đó đưa ra hướng can thiệp kịp thời.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi