Ngày 13/12, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội bệnh Mạch máu Việt Nam, cho biết bệnh nhân đến khám khi cơn khó thở tăng dần, mệt mỏi. Kết quả chụp CT thấy huyết khối chiếm một nửa lòng động mạch phổi trái, đe dọa tính mạng.
Bệnh nhân tiền sử suy giãn tĩnh mạch, từng đau tức chân trái trong thai kỳ. Đây là tình trạng máu ở hệ thống tĩnh mạch bị ứ lại ở chân, không đi lên tĩnh mạch chủ để trở về tim như bình thường. Nếu không được can thiệp điều trị kịp thời, người bệnh sẽ gặp cảm giác nặng chân, nhức mỏi, phù, lâu dần hình thành huyết khối (cục máu đông).
Trong khi đó, huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới (DVT) là tình trạng cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch sâu, gây cản trở dòng máu tuần hoàn tim.
Bác sĩ nhận định sau sinh mổ, việc nằm bất động trong thời gian dài khiến huyết khối hình thành ở tĩnh mạch chi dưới, sau đó di chuyển lên động mạch phổi. Tình trạng này có thể làm tắc nghẽn phổi, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
Người bệnh được điều trị tích cực bằng thuốc chống đông, may mắn sau 5 ngày, tình trạng ổn định, chuyển sang điều trị duy trì bằng thuốc uống.
Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân. Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Phụ nữ mang thai và sau sinh có nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch cao gấp 5 lần so với người bình thường, nguyên nhân đến từ cơ chế tăng đông tự nhiên của cơ thể trong thai kỳ, nhằm bảo vệ sản phụ khỏi nguy cơ chảy máu. Tuy nhiên, cơ chế này lại làm tăng nguy cơ hình thành DVT và nhồi máu động mạch phổi (PE).
Trong những trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu thầm lặng, tỷ lệ tiến triển thành nhồi máu động mạch phổi có thể lên tới 30-50%, điều này đặc biệt đáng lo ngại với những phụ nữ không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Nghiên cứu của Hội Bác sĩ Lồng ngực Mỹ chỉ ra 30% các trường hợp DVT không có triệu chứng từ trước có thể tiến triển thành PE.
Huyết khối tĩnh mạch còn gây ra hội chứng hậu huyết khối với các biểu hiện như phù, thay đổi sắc tố da, tái phát huyết khối, thậm chí loét chân kéo dài. Một số nhóm cần đặc biệt chú ý bao gồm người có bệnh nền, phụ nữ mang thai lớn tuổi hoặc mang thai nhiều lần, người có lối sống ít vận động, béo phì, tiểu đường; các trường hợp sinh mổ, tiền sản giật hoặc nhiễm trùng hậu sản.
Để tránh nguy cơ, chuyên gia khuyến cáo phụ nữ mang thai và sau sinh nên tầm soát suy giãn tĩnh mạch trước và sau sinh bằng siêu âm Doppler; duy trì vận động, tránh nằm hoặc ngồi quá lâu; quản lý bệnh nền hiệu quả. Nếu sau sinh 6 tuần gặp các triệu chứng sưng phù, đau chân, khó thở hoặc đau ngực, cần đến bệnh viện ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Thúy Quỳnh
