Trả lời:
Cà phê và nước tăng lực đều chứa caffeine. Đây là chất gây ức chế các thụ thể của adnosine (chất dẫn truyền thần kinh trong não) giúp người uống tỉnh táo hơn. Tuy nhiên, dùng quá nhiều đồ uống chứa caffeine không tốt. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giới hạn an toàn cho người trưởng thành không quá 400 mg caffeine, tương đương 3-4 tách cà phê một ngày. Nếu uống nhiều so với khuyến cáo, caffeine có thể kích thích tuyến thượng thận, làm tăng sản xuất nhiều hormone cortisol. Tình trạng này kéo dài làm mất cân bằng nội tiết.
Lượng đường trong nước tăng lực và các loại cà phê (cà phê sữa, bạc xỉu, cà phê nhiều đường) kết hợp với caffeine dễ làm tăng lượng đường trong máu. Tuyến tụy buộc phải tiết nhiều insulin để điều chỉnh. Quá trình này kéo dài dẫn đến kháng insulin, rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng tới hệ thống nội tiết. Nạp nhiều đường còn tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2.
Rối loạn giấc ngủ là hệ quả của dùng nhiều nước tăng lực và cà phê. Thiếu ngủ lâu dài làm rối loạn hoạt động của các hormone như melatonin, cortisol. Cơ thể không đủ thời gian phục hồi, gây mệt mỏi kéo dài.
Thay vì uống cà phê hay nước tăng lực để giữ tinh thần minh mẫn và tỉnh táo, bạn nên tập thói quen đi ngủ đúng giờ để tái cân bằng hệ thống nội tiết. Ăn uống khoa học, tăng cường trái cây và rau xanh, bổ sung protein cho cơ thể cũng giúp ích. Tập thể dục mỗi ngày, có thể thiền hoặc yoga hỗ trợ kiểm soát căng thẳng tốt hơn.
Nếu có dấu hiệu nghi ngờ rối loạn nội tiết như sụt cân bất thường, mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, tâm trạng thất thường, thay đổi về da tóc hoặc móng, giảm ham muốn... bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa nội tiết kiểm tra.
BS.CKI Trần Tấn Phát
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM
Độc giả đặt câu hỏi bệnh nội tiết tại đây để bác sĩ giải đáp |