Trả lời:
Nhiều nghiên cứu chỉ ra mối quan hệ giữa sức khỏe răng miệng và ung thư miệng. Vệ sinh răng miệng đúng cách có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển ung thư miệng. Ngược lại, vệ sinh răng miệng kém, nhiễm HPV là nguyên nhân chủ yếu gây ung thư vòm họng.
Theo CDC Mỹ, HPV liên quan khoảng 60-70% các trường hợp ung thư miệng họng. Thống kê của Globocan năm 2022, thế giới có hơn 120.000 ca ung thư vòm họng mới, hơn 73.400 trường hợp tử vong do bệnh này. Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận hơn 5.600 ca mắc mới, hơn 3.400 ca tử vong do ung thư vòm họng, xếp thứ 9 trong danh sách các loại ung thư thường gặp.
Đường lây nhiễm chủ yếu của virus HPV là do quan hệ tình dục không an toàn, trong đó có đường miệng. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, bạn nên vệ sinh răng miệng đúng, mang khẩu trang khi đến nơi đông người, ăn uống đủ chất dinh dưỡng, thường xuyên vận động để nâng cao thể trạng. Bạn cũng cần tránh các hành vi tình dục có nguy cơ cao như có nhiều bạn tình, quan hệ tình dục bằng miệng, không sử dụng biện pháp bảo vệ...
Vệ sinh răng miệng kém cũng là yếu tố có nguy cơ gây ung thư vòm họng. Ảnh: Vecteezy
Tiêm vaccine phòng HPV là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư miệng, cổ tử cung, hậu môn, dương vật, âm hộ và sùi mào gà.
Hiện Việt Nam có hai loại vaccine HPV. Gardasil phòng 4 type HPV gồm 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho bé gái và phụ nữ trong độ tuổi 9-26. Gardasil 9 phòng 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định cho cả nam và nữ trong độ tuổi 9-45, hiệu quả bảo vệ đến trên 90%. Trẻ từ 9-14 tuổi tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu 6 tháng. Người từ 15-45 tuổi tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng.
Ngoài ra, vùng miệng họng là nơi cư trú của nhiều loại vi khuẩn như phế cầu, liên cầu khuẩn, dễ dàng bị các loại virus như cúm, sởi, thủy đậu xâm nhập gây bệnh. Vì vậy, mọi người cũng nên tiêm vaccine cúm, phế cầu, sởi, thủy đậu để hạn chế mắc bệnh.
Ngoài các cách trên, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa kiểm tra răng miệng thường xuyên để điều trị các vấn đề răng nướu, vôi răng, cũng như các vấn đề khác trong vùng họng miệng và phát hiện sớm các dấu hiệu của ung thư.
Bác sĩ Phạm Văn Phú
Quản lý Y khoa Vùng 3 - Đông Nam Bộ, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine để bác sĩ trả lời tại đây.
