Một điều đặc biệt ở Nhật Bản khiến du khách dễ dàng nhận ra là vóc dáng mảnh mai của người dân nơi đây. Quốc gia có tỷ lệ béo phì rất thấp, đối nghịch nền văn hóa coi trọng ẩm thực, với nhà hàng ở khắp mọi nơi. So với Anh, nơi hai phần ba dân số thừa cân, tình trạng béo phì tại Nhật Bản ở mức thấp hơn đáng kể.
Trên thế giới, vấn đề thừa cân thường tập trung ở các nước phát triển. Người dân quốc gia giàu có tiêu thụ nhiều thực phẩm hơn. Nền kinh tế Nhật Bản phát triển qua các thập kỷ, cân nặng của người dân tăng đôi chút, song tỷ lệ béo phì vẫn ngang bằng với những nước như Bangladesh, Afghanistan và Malawi.
Thức ăn nhanh, đồ ăn vặt và đồ ngọt tại Nhật Bản rất phong phú. Tuy nhiên, lượng calo trung bình hàng ngày người dân nước này nạp vào cơ thể khoảng 2.700, thấp hơn nhiều so với mức 3.400 ở Anh và 3.700 ở Mỹ. Người Nhật có xu hướng lựa chọn các loại thực phẩm lành mạnh.
Theo các chuyên gia, yếu tố khiến tỷ lệ béo phì ở Nhật Bản thấp là chính sách từ chính phủ và các thói quen văn hóa đã ăn sâu. Henry Dimbleby, cựu quan chức Bộ Thực phẩm của Anh, chỉ ra rằng Nhật Bản can thiệp mạnh mẽ vào phúc lợi về sức khỏe của các doanh nghiệp đối với nhân viên.
Theo luật, các công ty phải kiểm tra sức khỏe hàng năm cho tất cả nhân viên toàn thời gian trên 40 tuổi. Nam có vòng eo trên 85 cm và nữ có vòng eo trên 90 cm sẽ được tư vấn giảm cân. Luật này ban hành năm 2008 để giải quyết vấn đề béo phì gia tăng, dù mức tăng không cao so với tiêu chuẩn phương Tây.
Người cao tuổi Nhật Bản tập thể dục. Ảnh: Reuters
Nguyên nhân sâu xa hơn khiến người Nhật có vóc dáng thon gọn là văn hóa coi trọng việc ăn uống. Đây gần như là nỗi ám ảnh. Người Nhật đầu tư vào một bữa ăn chất lượng, không coi thực phẩm chất lượng cao là thứ xa xỉ. Họ cho rằng đây là một phần cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh đó, những loại thực phẩm tốt cho sức khỏe ở Nhật cũng có giá cả phải chăng hơn các vùng khác trên thế giới.
Các chương trình nấu ăn được phát sóng liên tục trên tivi, với hình ảnh cận cảnh món ăn lấp lánh và những tiếng trầm trồ khen ngợi. Mỗi tòa nhà văn phòng lớn ở Tokyo đều có tầng hầm với đầy đủ nhà hàng. Tại đây, với 1.000 Yen (khoảng 7 USD), nhân viên có thể mua suất ăn trưa gồm một miếng cá nướng, một đĩa sushi hoặc một bát mì, được chế biến cẩn thận và tỉ mỉ. Các khẩu phần ăn này thường không quá lớn, tránh để các nhân viên ăn uống quá độ sau một ngày làm việc mệt mỏi.
Người Nhật thường uống nước lọc hoặc trà không đường thay vì nước trái cây hoặc nước ngọt có ga. Họ ăn nhiều thịt đỏ hơn trước, nhưng vẫn tiêu thụ nhiều cá hơn người châu Âu và người Mỹ. Bữa trưa ở trường học tạo dựng thói quen ăn uống tốt từ sớm, đơn giản, lành mạnh và ít calo. Học sinh không được tự mang cơm trưa đi học. Ở trường tiểu học, tất cả học sinh đều ăn trưa vào cùng một thời điểm. Phụ huynh được cung cấp thực đơn chi tiết vào đầu học kỳ.
Trong một môi trường như vậy, việc ăn uống điều độ của người dân Nhật không phải thử thách như ở phương Tây.
Thục Linh (Theo The Times)
